محاسبه P/E سهام با روش TTM (براساس گذشته)

p/e یکی از فاکتورهای تاثیرگذار در انتخاب سهام مناسب جهت سرمایه‌گذاری است.

در مورد این نسبت، قبلا مطلبی منتشر کردیم: p/e چیست؟

یکی از روش‌های محاسبه P/E که عقبه شرکت را مدنظر قرار می‌دهد، روشی به نام Trailing Twelve Months یا به اختصار TTM است که بر اساس سودهای محقق شده در ۱۲ ماه گذشته، نسبت به محاسبه P/E اقدام می‌کند و این اطلاعات می‌تواند از گزارشات میان دوره‌ای و پایان‌دوره‌ای ناشران استخراج شود.

به عنوان مثال اگر شرکتی گزارشات ۹ ماهه را ارائه دهد، سود و زیان این دوره ۹ ماه با سود و زیان سه ماهه آخر سال مالی قبل جمع و براساس آن P/E محاسبه می شود.

از آنجائیکه عمده فعالیت اکثر شرکت ها مبنی بر فروش بوده و گزارشات فروش نیز به صورت ماهانه افشا می شود، تحلیلگران می‌توانند با توجه به گزارش فروش، تغییرات در EPS را نیز تحلیل کنند.

جزییات محاسبه P/E به روش TTM

در گزارش‌های جدیدی که شرکت‌های بورسی منتشر می‌کنند گویا خبری از پیش بینی سود نیست و قرار است صرفا گزارش‌های میان دوره‌ای را منتشر کنند و وضعیت شرکت را توضیح دهند.

معایب اینکار بیشتر از مزیت‌های آن است اما در نهایت باید دید که آیا شرکت‌ها گزارش‌های پیش بینی سود خود را منتشر می‌کنند یا خیر.

در حال حاضر سایت مدیریت فناوری بورس تهران در صفحه معاملات یک سهم، عدد P/E سهم را قرار می‌دهد که این نسبت از تقسیم قیمت جاری بر سود شرکت به دست می‌آید. این سود در گذشته سود پیش بینی شده سهم بوده است.

اما در حال حاضر این سود بر اساس عملکرد 12 ماهه شرکت محاسبه شده، یعنی در حال حاضر P/E سهم از تقسیم قیمت جاری سهم بر سود 12 ماهه گذشته شرکت به دست می‌آید و این سود در واقع عملکرد واقعی شرکت در 12 ماهه گذشته (Trailing Twelve Months یا به اختصار TTM) است.

مثال:

شکل بالا گزارش میان‌دوره‌ای 9 ماهه مربوط به شرکت پتروشیمی جم را نشان می‌دهد که سود هر سهم آن در این گزارش (9 ماه ابتدایی سال) حدود 151 تومان است.

حال برای بدست اوردن سود بر مبنای TTM و تکمیل سود دوره 12 ماهه ( 4 فصل گذشته شرکت) به سود هر سهم در زمستان 95 نیاز داریم.

برای بدست آوردن آن کافی است سود شرکت در سال 95 بر اساس عملکرد واقعی را از عملکرد واقعی دوره 9 ماهه 95 کسر کنیم تا سود زمستان بدست آید.

در نهایت نیز عملکرد واقعی 9 ماهه 96 را با عملکرد واقعی زمستان 95 جمع کرده و سود بر مبنای TTM به دست می‌آید. این سود مبنای P/E شرکت است.

حال برای هر شرکتی با توجه به سال مالی آن سود دوره 12 ماهه را بدست می‌آوریم. به عنوان مثال اگر سال مالی شرکتی شهریور باشد و در حال حاضر عملکرد میان دوره‌ای 6 ماهه شرکت منتشر شده باشد برای بدست آوردن سود شرکت بر مبنای TTM کافی است عملکرد 6 ماهه جاری شرکت را با عملکرد 6 ماهه گذشته آن جمع کنیم.

حال با توجه به روش گفته شده هر سرمایه‌گذاری قادر است سود شرکت را بر اساس TTM بدست آورده و از آن استفاده کند.

فرض کنید شرکتی در 12 ماهه گذشته خود بر اساس TTM حدود 80 تومان سود ساخته است و سهم نیز با قیمت 720 و با P/E= 9 در بازار معامله می‌شود.

اگر طبق روال گذشته شرکت سود پیش بینی شده خود را فرضا 60 تومان اعلام کند، با این سود پیش بینی شده، سهم با P/E حدود 12 در بازار معامله می شود و این سود صرفا بر اساس مفروضاتی است که شاید تا پایان سال محقق نشود و این نشان می‌دهد P/E در نظر گرفته شده برای سهم واقعی نبوده است.

نکته:

مزیت استفاده از TTM این است که قیمت سهم بر اساس سود واقعی آن تعیین می‌شود و ارزش گذاری سهم صرفا به وسیله سود پیش‌بینی شده شرکت توسط سرمایه گذاران انجام نمی‌گردد.

چرا که ممکن است شرکت در گزارش‌های پیش بینی سود خود برآورد درستی از سود انجام ندهد و همین ممکن است موجب اشتباه سرمایه گذار شود. حال با استفاده از این سود سرمایه‌گذار با استفاده از اطلاعات واقعی در بازار معامله می‌کنند.

نویسنده: مهدی افضلیان، مدرس و تحلیلگر بازار سرمایه